Domotica heeft de toekomst

Op het moment dat we een nieuw auto willen aanschaffen zijn comfort, veiligheid en luxe belangrijke items die een grote invloed op onze keuze hebben. Dat aan deze “onderdelen” een flink prijskaartje hangt wordt op de koop toe genomen.

Zodra het gaat om onze woning zijn we ineens niet meer zo geïnteresseerd in comfort, veiligheid en luxe. “Veel te duur en overbodig allemaal”. Vreemd eigenlijk, we brengen immers veel meer tijd door in onze woning dan in onze auto. Dus zeker aan onze woning is een beetje comfort en luxe wel besteed en over veiligheid hoeven we het al helemaal niet te hebben; dat is gewoon een must.

Een domoticasysteem automatiseert de woning door technische elementen als onder meer verlichting, verwarming, rolluiken en schakelaars centraal te integreren en te beheren.

Uit gewoonte zijn we gewend alle technische elementen los van elkaar te zien. Door deze ´eilandjes´ slim met elkaar te verbinden ontstaat domotica. Het is dus eigenlijk niets nieuws, maar gewoon het slimmer toepassen en gebruiken van de beschikbare techniek. Met als resultaat meer functionaliteit en comfort voor hetzelfde geld.

Te vaak krijgt de eindgebruiker geen voorlichting over de hedendaagse mogelijkheden op het gebied van elektrotechniek en worden woningen uitgerust  met ouderwetse standaard installaties waaraan de nodige beperkingen kleven. De mogelijkheden om losse systemen, zoals internet, beveiliging, verlichting, intercom, deurbediening, temperatuurregeling, zonneweringsbediening, audio/video systemen slim met elkaar te verbinden ontbreken. Een gemiste kans natuurlijk.

Domotica verhoogt het leefcomfort in uw huis en draagt op een efficiënte wijze bij aan slim wonen en werken. Bij domotica draait het niet alleen om de integratie van techniek in de woning (verwarmen, ventileren, verlichten, etc.), maar ook om de integratie van diensten en service van buitenaf naar de woning toe (internet, alarmeren, telefoneren, televisie kijken, etc.).

Domotica maakt het leven makkelijker. Zo kunnen meerdere routinehandelingen samen uitgevoerd worden. Eén druk op de knop als het huis verlaten wordt, en de verlichting gaat uit, elektrische apparaten worden uitgeschakeld en de verwarming wordt een paar graadjes lager ingesteld. Dit is niet alleen comfortabel, maar ook nog eens goed voor het energie gebruik. Filmpje kijken? Met één druk op de knop springt de tv aan, wordt de verlichting aangepast en gaan de rolluiken naar beneden.

Domotica draagt ook bij aan de veiligheid in en rond de woning. Het systeem kan voorzien in een aanwezigheids simulatie, waardoor verlichting automatisch aan- en uitgeschakeld wordt en rolluiken automatisch openen en sluiten, op een zodanige manier dat de woning een bewoonde indruk maakt terwijl de bewoner niet aanwezig is.

Door het  toepassen van een “paniek” knop kan de gehele woning in een keer in het licht worden gezet. Ook kan het systeem b.v. een water- of gaslek detecteren en in dien nodig de toevoer afsluiten.

Door processen te automatiseren en een veilige woonomgeving te creeëren, wordt het voor ouderen makkelijker om langer zelfstandig te wonen en maakt een woning levensbestendig.

Bij nieuwbouw heb je carte blanche bij de installatie van zo’n systeem, maar bij een bestaande woning ligt dat anders. Het vereist wel een andere projectaanpak en benadering dan de bouw vanuit het verleden gewend is.

Kies het juiste systeem

Van plan om uw woning uit te rusten met domotica, maar weet u niet goed welk systeem het beste geschikt is? Niet verwonderlijk. Er zijn immers heel wat verschillende merken op de markt en het aantal componenten is zeer uitgebreid. Dat maakt een vergelijking tussen de verschillende producten er natuurlijk niet makkelijker op.

Aan elk systeem zijn er voor- en nadelen verbonden.

1: breng de behoeftes in kaart

Alles begint bij het in kaart brengen van de behoeftes: wat verwacht je van je toekomstige systeem? Mik je vooral op een hoger leefcomfort? Staat energiebesparing centraal? Wil je alleen je verlichting automatiseren? Volstaan een paar intelligente schakelaars of wil je toch een meer omvattend systeem wat voorzien is van een touchscreen en ook te bedienen is met tablet en smartphone? Wat heb je als gebruiker allemaal nodig? Die vraag is prijsbepalend voor het project

2: gesloten of open systeem

Een tweede belangrijke factor is de keuze tussen een gesloten of open systeem. Een gesloten systeem betekent dat het met geen enkel ander systeem compatibel is. Een van de grootste nadelen van standalone is dat je je vastpint op één fabrikant. Een interessante component van een andere fabrikant kan je achteraf dus niet in je systeem integereren.
En wat als die fabrikant beslist om niet verder te investeren in de lijn van apparaten die jij hebt geïnstalleerd: hoe zit het dan met reparatie of vervanging? Of erger: wat als de producent failliet gaat?

Een open systeem daarentegen werkt met een overkoepelend principe. Het KNX-protocol bijvoorbeeld garandeert dat alle aangesloten fabrikanten compatibel zijn met elkaar. Op die manier ben je niet gebonden aan één enkele fabrikant als je kiest voor een bepaald merk.

3: gebruiksvriendelijkheid

Domotica mag nog zoveel functies hebben, wat heb je eraan als je niet overweg kan met je systeem? Let daarom bij het vergelijken van de verschillende systemen zeker op de gebruiksvriendelijkheid.

4: terugmelding

Stel je bent in de auto onderweg naar huis en je zet de verwarming alvast een paar graadjes hoger. Zodra je thuis bent merk je dat het systeem niet heeft gereageerd en het is dus nog steeds koud in huis. De betere domotica systemen geven een melding dat een opdracht is uitgevoerd, zodat je niet voor niets op de knoppen zit te drukken. Ook zonder zicht op het systeem moet je er zeker van kunnen zijn dat de commando’s worden uitgevoerd en dat je daar een bevestiging van krijgt.

5: centraal of decentraal

Bij een centraal systeem zit alle intelligentie in één unit, die de rest van de componenten aanstuurt. Als die centrale unit uitvalt, kan je niets meer bedienen en is het meteen gedaan met de pret.

Bij een decentraal systeem zijn alle onderdelen intelligent. Als een bepaald onderdeel niet meer werkt, blijft de rest gewoon functioneren. Je kunt de rest van je installatie nog altijd bedienen.

6: bekabeld of draadloos

Bij een bekabeld systeem zijn alle componenten met elkaar verbonden via een zgn. “buskabel” Een bekabeld systeem is de meest stabiele en snelste oplossing voor bediening en programmering. Zeker bij nieuwbouwprojecten is dit veruit de beste keuze.

De componenten van draadloze domotica communiceren via RF of infrarood. Er komt dus geen bekabeling aan te pas. De voor- en nadelen van draadloze domotica zijn min of meer dezelfde als die van draadloos internet. Het werkt perfect, maar zo betrouwbaar als een bekabelde installatie is het niet.

Interessant is een mix van een bekabeld en een draadloos systeem. Het kap- en breekwerk blijft zo beperkt en moeilijk bereikbare plaatsen worden dan draadloos verbonden.